Ostatni dzień października (2019) -ranek

Był zapowiadany, spodziewaliśmy się go, ale żeby tak silny? Nie przymrozek, a wręcz mróz (-4 stopnie), pojawił się przedostatniej październikowej nocy. A rano nasz ogród wyglądał baśniowo.
Nie spodziewałam się, że zimne powietrze dotrze tak wysoko- oszroniona brzoza

 Asparagus- jest śliczny o każdej porze roku- wiosną delikatny zielony, jesienią złoty, a po przymrozku pięknie srebrny

 Nie wszystkie jeżyny, które zaczynają dojrzewać w sierpniu, zdążyły dojrzeć. Stały się szkliste i miękkie- przepadły.

 Owoce trzmieliny

 Taka sobie listkowa impresja

 A to już wygląda bardzo zimowo

 Oset- nie zdążyłam ściąć, ale jemu akurat mróz nic nie zrobił złego.

 Liście paproci, które nie zeschły,  po takim, mroźnym potraktowaniu, padły mokre na ziemię, zmieniając kolor na ciemnozielony.

 Przekwitłe kwiatostany anemonów białych.

Trochę oszronionych i podświetlonych tui

 Widok na zmrożony ogród

Obrazoburczo

Kupiłam stroików o połowę mniej, niż w zeszłym roku, zniczy dużo mniej, zapłaciłam za to raz więcej, niż w zeszłym roku, zaniosłam wszystko do samochodu, usiadłam za kierownicą i…. poczułam bezsens. Tak, straciłam sens całej celebracji Święta Zmarłych czy jak to zwał. Nie, nie krytykuję tych, którzy świętują, odwiedzają groby swoich bliskich, zachwycają się cmentarnymi światełkami o zmroku. Rozumiem tę ich potrzebę bycia „z bliskimi zmarłymi” w tym dniu (jeszcze parę lat temu również ją miałam). To ja straciłam sens świętowania wraz z całą kiczowatą oprawą strojenia grobów. Nie chodzi o sknerstwo, kiedy kupiłam po jednym stroiku na wspólne groby, a kiedyś kupowałam po jednym dla każdego zmarłego. Nie chodzi o sknerstwo, kiedy robię to samo ze zniczami. Tylko… jaki sens ma każdemu leżącemu we wspólnym grobie członkowi rodziny palenie świeczki, kiedy można zapalić jeden duży znicz? A i to palenie znicza też budzi moje wątpliwości, bo kiedy go zapalałam, zdałam sobie sprawę, że palę światełko na płycie pustki. Idę na cmentarz i palę znicz komuś, kogo tu nie ma, a i w grobie też już nic nie ma… kompletny bezsens. Kładę wieniec na płycie… komu? Obcym, by nie mówili, że nikt nie dba o grób, nie tym, których już nie ma. Nawet nie dla swojego zadowolenia, że taka jestem dobra, dbam o groby bliskich. Miejsce zaznaczone- tu pochowaliśmy, tu jakiś czas jeszcze byli ciałem, choć nieobecni duchem, a teraz… nic nie ma. Równie dobrze mogłabym zapalić znicz w ogrodzie, czy gdziekolwiek.  

Potem pojechałam na cmentarz, gdzie leży rodzina mojego ojca- nieojca. Już nie moja, ale przyzwoitość nakazuje zapalić światełko, bo przecież ta rodzina dbała o mnie, była jak własna. Te groby odwiedzam tylko raz w roku. I w drodze dotyka mnie ta sama refleksja- dla kogo, dlaczego ja to robię? Przecież wszyscy zmarli pojawiają się często w moich myślach, w moich wspomnieniach. Chodziłam po maleńkim cmentarzu i czytałam nazwiska na tablicach, a poczucie pustki dalej mi towarzyszyło. Imię nazwisko, data urodzenia, data zgonu, czasem zdjęcie, czasem sentencja- wszystko. Niektórych znałam, ale nie pamiętam już nic. Czytam- znowu to uczucie pustki i nawet nie silę się na wspomnienia. Wszystko to gdzieś minęło, zostało w tyle.

Czuję, że kolejne „święta” przestają być dla mnie ważne. Ważna jest pamięć, która tkwi we mnie, niezależnie od tego, czy zapalę tę świeczkę 1. listopada, czy nie.

A tak nawiasem nagle przypomniało mi się powiedzenie: „Potrzebne, jak umarłemu kadzidło”. No i tak właśnie odbieram to palenie zniczy i strojenie grobów na 1 listopada.

Owszem, są modlitwy, jest przekaz kulturowy, kościelny, ale na mnie, osobę niewierzącą, przestało to działać.

P.S. Czy zauważyliście, jakie sterty plastiku sprząta się z cmentarzy po 1. listopada? Horror.

Zdjęcia chryzantem znalazłam w Necie.

Brak słów

Jestem w środku cała zesztywniała. Trudno uwierzyć. Nawet upić się z rozpaczy nie mam siły....

PS. 15 milionów nadal ma w doopie to, co wszystkich dotyczy....Co im życzyć na następne 4 lata?
Tego?