Ale jak to? Święta bez makówek??!

Krzyknął oburzony mój tata, kiedy matka się zbuntowała i powiedziała, że nie będzie robiła makówek. Rzeczywiście, makówki to tradycyjny śląski deser, podawany w Wigilię i trudno było sobie wyobrazić Święta bez niego. U nas w domu rodzinnym, był zawsze i stał twardo na straży tradycji śląskiej Wigilii, jak nie przymierzając, lutersko pod Cieszynem.

Bunt taty nas rozśmieszył, bo on Cieszyniok, w makówkach rozsmakował się dopiero wtedy, kiedy ożenił się z matką, rodowitą Ślązaczką spod Pszczyny. To ona wniosła tradycję makówkową, przyniesioną ze swego śląskiego domu rodzinnego.

No i makówki towarzyszyły mi przez wszystkie rodzinne Wigilie. A potem się różnie potoczyło- raz były, innym razem ich nie było.

W tym roku postanowiłam je zrobić, nie dlatego, że mamy Wigilię (od dawna tych i innych Świąt już nie obchodzimy), ale dlatego, że w żadnym innym  czasie nie smakują tak, jak w grudniowy świąteczny wieczór. To coś w rodzaju karpia bis- który tylko w grudniu ma swój niepowtarzalny smak i choć mogę karpia kupić o każdej porze roku, to tego nie robię. To już nie to, nie to mięsko.

W czasach mojego dzieciństwa makówki wymagały trochę pracy. Trzeba było zemleć mak, potem go ugotować w mleku. Trzeba było upiec chałkę (słodką plecionkę) jednak najtrudniej było „upolować” bakalie, które są do makówek potrzebne. To nie był i nie jest tani deser. Chociaż, z drugiej strony, teraz mamy gotowca- mak z bakaliami w puszce i to jest ta tańsza  oraz mniej pracowita wersja.

A ja połączyłam tanią z bardziej bogatą i zrobiłam makówki takie, jakie robiła moja mama.

Bo przepisów na nie jest w Internecie dosyć dużo i dużo jest ich wersji.

Moje makówki robię z gotowej masy makowej z bakaliami- wersja mniej pracowita, ale dodaję do nich jeszcze dodatkowe posiekane bakalie (suszone figi i morele, płatki migdałów rodzynki, kandyzowana skórka cytrynowa, nie dodałam suszonych daktyli- nie lubimy)- wersja droższa. Można również gotować mak w wodzie zamiast mleka, jednak makówki są wtedy bardziej wodniste i nie mają tego nasyconego mlecznego smaku.

I tak: wyrzucam gotowy mak z bakaliami do gara, gotuję pół litra mleka (może być więcej), kroję bakalie w kosteczkę, kroje w kostkę chałkę, wrzucam to do maku w garze, dolewam tyle mleka, by masa była niezbyt gęsta. Chałka wpija mleko, dlatego trzeba sobie samemu regulować gęstość masy. Lepiej robić to stopniowo niż zrobić makówki zbyt rzadkie. Wprawdzie możemy je ratować wrzucają dodatkowo pokrojoną chałkę, ale to mają być makówki z chałką, a nie odwrotnie.

Makówki robię „zmieszane” od razu- wszystkie składniki razem.

Nie dodałam miodu, który w starym przepisie figuruje, bo gotowa masa jest strasznie słodka. Oryginalny przepis mówi o zmielonym maku, gotowanym w mleku, który jest gorzki i dlatego trzeba dodać miód. W niektórych przepisach na makówki zaleca się dodać masło- nie przypominam sobie, by moja mama dawała je do makówek. Może i tak, ja nie dałam, bo i tak kaloryczność tego przysmaku jest horrendalna.😖😖😖 

Tegoroczne moje makówki mają też inny rodzaj orzechów w sobie. Dałam, pogniecione w misce tłuczkiem do kartofli, orzechy laskowe- oryginalny przepis mówi o orzechach włoskich. No i następna moja modyfikacja- zamiast skórki pomarańczowej w cukrze, dodałam kandyzowaną skórkę z cytryny. Skórki pomarańczowej nigdzie nie mogłam kupić. Mogłam wprawdzie sama sobie ją usmażyć, ale pomysł z makówkami wystrzelił dwa dni temu i nie miałam czasu na dodatkowe kulinarne zabawy. Skórka cytrynowa też fajnie smakuje, w dodatku dodaje taki orzeźwiający smak, łagodzi słodkość makówek.

 

Uwaga.

Można przygotować masę makową z bakaliami osobno i potem przekładać ją w salaterce- warstwa chałki, masa makowa, warstwa chałki, masa….

W niektórych przepisach jest podana bułka kanapkowa lub sucharki- nie wydaje mi się, by to było z oryginalnego, starego śląskiego przepisu.

Oczywiście można sobie modyfikować makówki, co kto lubi- baza jest jedna: masa makowa, ugotowana w mleku, z bakaliami.

Deser można podawać na ciepło, ale ja wolę zimny prosto z lodówki.