"Cześć bucu..."- ten żartowniś Trzaskowski

Nie przepadam za tego rodzaju muzyką. Jazz jest dla mnie zbyt hałaśliwy, rozdygotany, rozkrzyczany i często odbieram jego frazy oraz motywy jako chaotyczne, dysharmoniczne. Mój odbiór jazzu nie zmienia jednak faktu, że polski jazz, był zaraz po wojnie na światowym poziomie i potem rozwijał się, mimo trudności, jakie stawiała przez polskimi jazzmanami PRL.

Jednym z prekursorów polskiego powojennego jazzu był Andrzej Trzaskowski.

 

Tak wspomina go Jan Ptaszyn Wróblewski.

Ptaszyn

„90 lat temu urodził się Andrzej Trzaskowski. Obok Komedy i Kuryla jeden z moich pierwszych wielkich mistrzów. Dziś, w przeddzień wręczenia mi doktoratu honoris causa wspominam Go szczególnie, bo w tej trójce, to On był tym mózgiem. Podczas gdy z Komedą tworzyliśmy nasz modern jazz trochę na żywioł i na czucie, Andrzejek nigdy niczego nie pozostawiał przypadkowi. Dla Niego wszystko musiało mieć podkład teoretyczny, mieć ręce i nogi. To On, jeśli tak można powiedzieć, zapisał ten nasz jazz nowoczesny i przyobrał go w pisane reguły i zasady. Miał przy tym talent nauczycielski w przekazywaniu wiedzy. Nie mam żadnych wątpliwości, że gdyby wówczas zajmowano się jazzem w Polsce tak, jak dziś, to Trzaskower byłby pierwszym profesorem, doktorem, doktorem hc wśród nas. Wspomina się dziś często, że to ja pierwszy pojechałem do USA grać jazz. No, fakt, ale ja grałem z międzynarodową orkiestrą jako saksofonista w składzie. To Andrzej pierwszy zawiózł za ocean nasz zespół jazzowy – swoich Wreckersów. A cóż to był za skład. Ze Zbyszkiem Namysłowskim i Michasiem Urbaniakiem.

Na czym ta jego wielkość polegała? Przypominam sobie jak w latach 80 przyjechał do nas Joachim Ernst Berendt. W klubie Akwarium zorganizowano spotkanie, na którym puszczał swoje filmy, a obecni zabierali głos. Wystąpił i Andrzejek. Jak to zawsze zaczął przydługim wstępem o muzyce, z muzyką, dla muzyki i nagle wrzucił: „Bo wszyscy boją się o muzyce powiedzieć, że ma duszę”. I to u Niego było wspaniałe. Rozkładał tę muzykę na części pierwsze, pisał niemal jej wzory, ubierał w teorie i prawa, ale zawsze miała duszę na pierwszym planie.

Przy tym wszystkim był największym jajcarzem w jazzowej braci o swoistym poczuciu humoru. Pamiętam, kiedy Kuryl odszedł nagle z zespołu i Trzaskower dowiedział się o tym na próbie, zakrzyknął: „Nigdy” i popędził do Kuryla do domu. Wrócił spokojny po pewnym czasie, ale sam. My się pytamy czy Kuryl wraca, a Andrzejek na to, że nie. No to my czy odszedł, a Trzaskower znowu, że nie. Stanęliśmy z oczami w słup, bo nikt nie wiedział co zacz, a wtedy Andrzejek wyjaśnił: „Wylałem Go, bo to nie będzie, że On sam decyduje czy zostaje czy odchodzi. Moja kapela, no nie?”. No i zawsze miał zwyczaj do mnie dzwonić. Odbierałem telefon, a tam padało: „Cześć bucu”. Rzucałem słuchawkę myśląc, że jakiś łobuz sobie żarty stroi, ale po chwili znów dzwoniło, a w słuchawce odzywało się pełne prośby i pokory: „No cześć bucu”. Niestety, odszedł za wcześnie. Stanowczo zbyt wcześnie.”

https://www.facebook.com/Jan.Ptaszyn.Wroblewski.official.site

 

„Pianista, kompozytor, dyrygent i publicysta. Urodzony 23 marca 1933 w Krakowie, zmarł 16 września 1998 w Warszawie.

W latach 1952-57 studiował muzykologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Ponadto odbył prywatne studia w zakresie kompozycji oraz analizy i teorii muzyki współczesnej pod kierunkiem Bogusława Schaeffera i Eugeniusza Rudnika w Studiu Eksperymentalnym Polskiego Radia (1955-57). Do 1974 działał przede wszystkim jako pianista jazzowy. Od 1959 kierował zespołami, w których grali m.in. Włodzimierz Nahorny, Zbigniew Namysłowski, Jacek Ostaszewski, Tomasz Stańko, Janusz Trzciński i Michał Urbaniak. Koncertował z nimi w wielu krajach Europy i w Stanach Zjednoczonych (m.in. na festiwalach jazzowych w Newport i Waszyngtonie). Dokonał licznych nagrań płytowych. Współpracował także z zagranicznymi muzykami, takimi jak Stan Getz, Lucky Thompson, Phil Woods i Art Farmer. W latach 1965-70 brał kilkakrotnie udział - jako dyrygent, pianista i kierownik artystyczny - w "Jazz Workshops" w Hamburgu, organizowanych przez Norddeutscher Rundfunk. Od 1974 pełnił funkcję dyrektora i kierownika artystycznego Orkiestry Polskiego Radia i Telewizji "Studio S-1" w Warszawie.

Oprócz działalności koncertowej i organizatorskiej zajmował się również publicystyką i krytyką muzyczną. Jest współautorem "Leksykonu kompozytorów XX wieku" (PWM, Kraków 1963), redaktorem haseł działu jazzowego "Encyklopedii Muzycznej PWM", a także autorem licznych recenzji, artykułów i esejów w czasopismach muzycznych.

Dorobek kompozytorski Andrzeja Trzaskowskiego obejmuje utwory orkiestrowe, kameralne i fortepianowe, a także wiele ilustracji muzycznych do filmów i sztuk teatralnych. W 1972 jego balet telewizyjny Nihil est na 8 wykonawców jazzowych i orkiestrę symfoniczną (1972) otrzymał III nagrodę (I i II nie przyznano) na Konkursie Komitetu ds. Radia i Telewizji oraz Nagrodę Główną na Konkursie Związku Kompozytorów Polskich.”

Ważniejsze kompozycje:

• Kalatówki 59 na sekstet jazzowy (1960)
• Ballada z Silverowską kadencją na trio fortepianowe (1961)
• Transformations na fortepian (1961)
• Requiem for Scotty na fortepian (1962)
• Full stop na sekstet jazzowy (1962)
• Nihil novi na trąbkę i orkiestrę kameralną (1962)
• Wariacja jazzowa na temat "Chmiela" (1963)
• Introwersja na fortepian (1963)
• Wariacja jazzowa na temat "Oj tam u boru" na kwintet jazzowy (1964)
• Post scriptum [wersja I] na kwintet jazzowy (1964)
• Synopsis [wersja I] na kwintet jazzowy (1964)
• Blue-beard na zespół instrumentalny (1964)
• Cosinusoida na zespół instrumentalny (1965)
• My point of view na zespół instrumentalny (1965)
• Synopsis [wersja II] na orkiestrę (1965)
• The Quibble na zespół instrumentalny (1966)
• Seant na sekstet jazzowy (1966)
• The Opener I na zespół instrumentalny (1967)
• Disagreement na kwintet jazzowy (1967)
• Piece for Ronnie na zespół instrumentalny (1967)
• Post scriptum [wersja II] na orkiestrę (1967)
• Muzyka na dominancie z małą sekundą i kwartą na sekstet jazzowy (1968)
• Something Rustic na zespół kameralny (1968)
• Posters na sekstet jazzowy (1969)
• Epitaph for K. K. [wersja I] na sekstet jazzowy (1969)
• Collection na zespół instrumentalny (1970)
• Double na kwintet jazzowy i taśmę (1970)
• The Opener II na orkiestrę jazzową (1970)
• Bloki na fortepian, elektryczne skrzypce i orkiestrę (1971)
• Magma na flet, elektryczne skrzypce i orkiestrę (1972)
• Nihil est, balet telewizyjny na 8 wykonawców jazzowych i orkiestrę symfoniczną (1972)
• Pół żartem... na orkiestrę (1973)
• His Better Feeling na orkiestrę (1974)
• Vision na fortepian, saksofon altowy i orkiestrę (1974)
• Better Luck Next Time na orkiestrę (1974)
• Epitaph for K. K. [wersja II] na orkiestrę (1974)
• Close Up na 3 wykonawców (1979)
• Suspensus na orkiestrę (1980)
• Wariacje w stylu nowoczesnym na popularne tematy na fortepian

Autor: Anna Iwanicka-Nijakowska, Polskie Centrum Informacji Muzycznej, Związek Kompozytorów Polskich, grudzień 2007”

https://culture.pl/pl/tworca/andrzej-trzaskowski

 

Kadr z filmu "Niewinni czarodzieje", na zdjęciu: Jan Zylber, Roman Polański, Andrzej Trzaskowski, Krzysztof Komeda, Andrzej Nowakowski, Henryk Turek, Tadeusz Łomnicki, Andrzej Wojciechowski, fot. Studio Filmowe "Kadr" / Filmoteka Narodowa / www.fototeka.fn.org.pl